Ciekawym zjawiskiem są okresowe wędrówki ptaków z zimniejszych obszarów Europy i Azji na południe i zachód. Wraz ze skracaniem długości dnia, spadkiem temperatury i mniejszą ilością pokarmu w środowisku życia ptaków, w ich organizmach zachodzą zmiany hormonalne, które z kolei powodują zmiany w fizjologii i zachowaniu. Wynikiem tego jest chęć do odlotu z miejsc gniazdowania. Na zmiany w zachowaniu ptaków wpływają także zmiany klimatyczne i pogodowe. W Europie obserwujemy przesuwanie się głównych obszarów zimowania ptaków. Coraz mniejszą rolę odgrywają zimowiska ptaków wodnych położone w południowej i zachodniej Europie. Dawniej przeloty ptaków  kojarzyły się z jesienią i końcem zimy.  Obecnie na naszym terenie przez całą zimę obserwujemy klucze migrujących gęsi, żurawi, łabędzi. Sprzyjające warunki, brak pokrywy śnieżnej i dużych mrozów, powodują, że ptaki skracają trasy migracji i pozostają bliżej swoich lęgowisk. Ptaki zatrzymują się na naszym terenie na zimowanie, nie podejmując  dalszych wędrówek. Większa dostępność pokarmu zimą promuje wzrost liczebności zimujących gęsi i łabędzi w całej Europie Środkowej, szczególny wpływ ma tu wzrost areału upraw kukurydzy i rzepaku ozimego.

Od 2006 r. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska prowadzi Monitoring Ptaków Polski, dzięki któremu możemy obserwować zmiany w liczebności ptaków gniazdujących w Polsce. W latach 2011 – 2021 śledzono również zmiany liczebności ptaków zimujących i przelotnych.

W Monitoringu Noclegowisk Gęsi najliczniej obserwowano gęsi tundrowe i zbożowe (bliźniacze gatunki, traktowane oddzielnie od roku 2018), a najważniejszym rejonem ich koncentracji była Wielkopolska.

W okresie 2012–2020 trend liczebności popu­lacji wędrownej żurawia w Polsce był umiarkowanie wzro­stowy, jesienią 2020 roku stwierdzono łącznie około 169 tys. zatrzymujących się na noclegowiskach żurawi, czyli około 3 tys. więcej niż w roku 2019 i o 13 tys. więcej niż w roku 2018. Był to rekordowy sezon w historii trwania programu. Nasz kraj stanowi ważne miejsce zatrzy­mywania się żurawi w okresie jesiennej wędrówki. W roku 2020 noclegowiska żurawi były szczególnie liczne na Pod­lasiu, ziemi lubuskiej, ziemi łódzkiej i Mazowszu.  W roku 2020 największe koncentracje, liczące powyżej 10 tys. ptaków, stwierdzono na 4 obszarach Natura 2000: Ujście Warty (najwyższa liczebność w kraju – 24 870 osobników), Dolina Baryczy (19 040), Dolina Biebrzy (17 240) i Dolina Dolnej Odry (13 600). Wzrost liczebności żurawi w trakcie jesiennej wędrówki w Polsce może wynikać ze wzrostu populacji lęgowej gatunku oraz pozostawania ich na okres zimowy w pobliżu lęgowisk.

Wszyscy znamy łabędzia niemego, mniej znanym gatunkiem jest  łabędź krzykliwy, którego możemy teraz obserwować na naszym terenie. Do lat 70 XX w. łabędź krzykliwy nie gniazdował w Polsce, przebywał tylko na przelotach i w okresie zimowania. W okresie od 2007-2021 krajowa populacja łabędzia krzykliwego systematycznie zwiększała  liczebność z 53 par w 2007 r. do 284 par w 2021 r.  Na przestrzeni 11 lat wykazuje także silny trend wzrostowy na zimowiskach.

Na przelotach i zimowiskach, ptaki przyjmują przemyślaną strategię przetrwania. Na załączonych zdjęciach można zauważyć, że na podmokłej łące wspólnie żerują różne gatunki: gęsi tundrowe, gęgawy, białoczelne, łabędzie krzykliwe i żurawie. W licznym skupisku ptaków większe są szanse przeżycia, ogromną rolę odgrywa też wzajemne ostrzeganie się przed niebezpieczeństwem.

Przyroda uczy nas, że zjawiska zachodzące w naturze podlegają ciągłym zmianom i obserwowana w styczniu para żurawi żerująca na polu czy klucz ciągnących żurawi wcale nie musi być zwiastunem zbliżającej się wiosny.