Tegoroczna wrześniowa pogoda zachęca do wyprawy na grzyby. Ciepłe dni i noce oraz pojawiające się opady deszczu pozwalają oczekiwać sukcesów grzybobraniowych.

Dla większości z nas grzyby kojarzą się z pyszną, aromatyczną potrawą.

Świat grzybów to jednak nie tylko grzyby kapeluszowe, które królują wśród grzybów jadalnych.

Grzyby należą do najliczniejszych i najbardziej różnorodnych organizmów. Wiele z nich czeka jeszcze na odkrycie i nazwanie. Szacuje się, że ok. 90 % gatunków grzybów na kuli ziemskiej jest nieznanych nauce i nienazwanych. W ostatnim dziesięcioleciu, każdego roku opisywano ok. 2000 gatunków nowych grzybów.

Ponad pięćdziesiąt lat temu grzyby zostały wyodrębnione ze świata roślin, nie są ani roślinami, ani zwierzętami. Świat grzybów obecnie określany jest pod nazwą funga.

Zgodnie z obowiązującym podziałem systematycznym grzyby właściwe (Fungi) stanowią odrębne królestwo w obrębie grupy organizmów jądrowych (Eukaryota). W ramach tego królestwa wyróżnia się co najmniej osiem gromad, jedną z nich jest Basidiomycota (podstawkowe) te, na które jesienią szczególnie zwracamy uwagę.

Owocniki grzyba, charakterystyczne dla danego gatunku służą do wytwarzania zarodników płciowych i ich rozsiewania. Właściwy organ grzyba tworzy grzybnia złożona z delikatnych strzępek tworzących gęstą sieć.

Grzyby są organizmami cudzożywnymi, niezdolnymi do asymilacji dwutlenku węgla i fotosyntezy.

Pod względem sposobu odżywiania rozróżniamy saprotrofy, pasożyty oraz grzyby symbiotyczne.

Grzyby saprotroficzne żywią się rozkładając martwą materię organiczną. Mogą rozłożyć nieomal wszystkie substancje organiczne występujące na Ziemi. Jedyną grupą organizmów, które mogą rozłożyć drewno są właśnie grzyby.

Grzyby pasożytnicze bytują na żywych organizmach, powodując ich choroby. Atakują rośliny, zwierzęta, także inne grzyby, nie oszczędzając też człowieka.

Większość zbieranych w lesie grzybów jadalnych to gatunki mykoryzowe, aby zapewnić sobie substancje odżywcze żyją w symbiozie z roślinami. Symbioza jest korzystna dla obu stron, rośliny powiększają w ten sposób powierzchnię chłonną korzeni, które dostarczają wody i składników mineralnych. Dodatkowo grzyb syntetyzuje niektóre witaminy i hormony, a także może bronić przed patogenami. Roślina z kolei zaopatruje grzyba w produkty fotosyntezy, czyli węglowodany i inne substancje o charakterze hormonalnym.

Wśród grzybów jadalnych pod względem kształtu owocnika królują grzyby kapeluszowe. Ich owocnik składa się z kapelusza osadzonego na trzonie. Owocniki kapeluszowe są typowe dla grzybów mykoryzowych oraz saprofitycznych, wyrastających bezpośrednio na glebie i ściółce.

Wiele grzybów wytwarza owocniki o ciekawych kształtach, np. u sromotnika odpowiednikiem kapelusza jest charakterystyczna dzwonkowata główka osadzona na kruchym trzonie. W całości pokrywa ją gęsta maź, w której dojrzewają zarodniki. Grzyb wydziela nieprzyjemny zapach gnijącego mięsa, który przywabia owady rozsiewające zarodniki. Oryginalnie wyglądają także owocniki krzaczkowate, składające się z licznych „gałązek” wytwarzają je np. soplówki i siedzunie.

Świat grzybów jest fascynujący. Nie tylko ich zbiór i degustacja  może dostarczyć wielu pozytywnych doznań. Kontakt z grzybami może rozwijać także inne zmysły, nie tylko smak, również wzrok, zapach, dotyk, może także wpływać na nasz nastrój, poczucie szczęścia i radości jaka płynie z kontaktu z naturą.

„Gdy mój świat się rozpada, idę na spacer i jeśli mam szczęście, znajdę grzyby. Dzięki nim wracam do rzeczywistości i czuję szczęście, że po prostu jestem” (cytat z filmu „Grzyby mówią do nas” reż. Marion Neumann).